Gubernator Florydy Ron DeSantis, od dwóch lat traktowany szeroko jako najpowa?niejszy rywal Donalda Trumpa w walce o nominacj? prezydenck? Partii Republika?skiej, w niedziel? wycofa? si? z dalszej kampanii. Zm?czenie wyborców by?ym prezydentem okaza?o si? znacznie mniejsze ni? mo?na by?o si? spodziewa? cho?by po wyborach do Kongresu jesieni? 2022 r. Powrót Trumpa do Bia?ego Domu, który wydaje si? coraz bardziej prawdopodobny, mo?e nast?pi? ju? za mniej ni? rok – 20 stycznia 2025 r. Niepowodzenie DeSantisa to tak?e kl?ska próby ujarzmienia antyestablishmentowej ludowej emocji i przebudowania jej w kierunku bardziej usystematyzowanego, zakorzenionego cywilizacyjnie programu pozytywnego.
By? mo?e DeSantis by? zbyt grzeczny, zbyt nudny i zbyt konserwatywny. To jedyny spo?ród czo?owych zachodnich polityków wpisuj?cych si? w nurt narodowo-populistyczny, który ma w pe?ni u?o?one ?ycie osobiste zgodne z moralno?ci? chrze?cija?sk?. Nie mo?na tego powiedzie? o Trumpie, Marine Le Pen, Éricu Zemmourze, Nigelu Farage’u, Giorgii Meloni, Matteo Salvinim, Santiago Abascalu czy Alice Wiedel. DeSantis jest katolikiem z jedn? ?on? i trójk? dzieci. Ma ?wietne CV – sko?czy? histori? na Yale, zrobi? doktorat z prawa na Harvardzie, a tak?e s?u?y? kilka lat w marynarce wojennej, gdzie ma stopie? komandora porucznika. By? sze?? lat pos?em w Izbie Reprezentantów, a w 2018 r. zosta? gubernatorem trzeciego najwi?kszego stanu USA.
Rz?dzenie Floryd? to powa?na sprawa – liczy sobie ona 22 miliony mieszka?ców, czyli wi?cej ni? po?owa Polski, Rumunia czy Holandia. DeSantis odniós? jako gubernator sporo sukcesów, osi?gaj?c dobre wyniki gospodarcze, walcz?c z nielegaln? imigracj? i mocno anga?uj?c si? w kwestie kulturowe. Jego flagowym projektem sta?a si? „Ustawa o prawach rodzicielskich w edukacji”, przez media liberalno-lewicowe nazywana „Don’t say gay”. Zakaza?a ona prowadzenia „zaj?? dotycz?cych to?samo?ci p?ciowej i orientacji seksualnej” w szko?ach i przedszkolach.
DeSantis na ró?ne sposoby ograniczy? indoktrynacj? w edukacji, na uniwersytetach czy firmach, na ka?dym kroku deklaruj?c potrzeb? walki z lewicowymi ideologiami i tymi wielkimi korporacjami, które je wspieraj?. “Floryda jest miejscem, w którym woke umrze” – deklarowa? bu?czucznie. W mediach pojawia?y si? informacje, ?e stosuj?ce si?? instytucji pa?stwa do ograniczania hegemonii kulturowej lewicy otoczenie gubernatora inspiruje si? przyk?adem Viktora Orbana. Stosuj?c taktyk? salami zwi?kszy? te? ochron? ?ycia nienarodzonego na Florydzie, ograniczaj?c aborcj? najpierw z 24. do 15. tygodnia ci??y, a w drugiej kadencji z 15. do 6.
O ile pierwsz? kadencj? DeSantis zdoby? minimalnie, wygrywaj?c 49,6% do 49,2%, o tyle reelekcj? uzyska? ju? z piorunuj?c? przewag? 59,4% do 40%. Ten sam wieczór 8 listopada 2022 r. by? za? sporym zawodem dla innych Republikanów i samego Trumpa – liczni kandydaci wspierani przez by?ego prezydenta odnie?li pora?ki, a partia zdoby?a jedynie minimaln? wi?kszo?? w Izbie Reprezentantów. Wówczas wydawa?o si?, ?e m?odszy o 32 lata od Trumpa gubernator ma realne szanse powalczy? o nominacj? prezydenck?, reprezentuj?c zmian? pokoleniow? i jako?ciow?. Formu?a mog?a by? akceptowalna i dla rozczarowanych lub zm?czonych zwolenników, i dla tych Republikanów, którzy za wszelk? cen? chcieli unikn?? powrotu miliardera. Rok temu Trump mia? w sonda?ach ok. 45% poparcia, a DeSantis ok. 35%.
Obserwuj?c starcie DeSantisa z Trumpem od dawna mia?em poczucie déjà vu. Zupe?nie niedawno przerabia?em podobn? walk? o prymat na prawicy w innym du?ym zachodnim kraju. Nowy, ?wie?y kandydat stawiaj?cy na wojn? kulturow?, czytelny program i brak obci??onego, zdemonizowanego nazwiska rzuca? wyzwanie dotychczasowemu hegemonowi, maj?cemu za sob? pora?ki i rozczarowania, oskar?anemu o rozwadnianie przekazu i nieszczero?? w kwestiach cywilizacyjnych. Wtedy tak?e najpierw widzieli?my kilka miesi?cy spekulacji i obiecuj?ce sonda?e, a dopiero potem oficjalne og?oszenie startu w wyborach prezydenckich. Jesieni? 2021 r. najbardziej znany pisarz francuskiej prawicy Zemmour rzuci? wyzwanie Marine Le Pen.
Pocz?tkowo wydawa?o si?, ?e nie jest bez szans – badania dawa?y mu 17-18% poparcia w I turze. Zemmour szed? ?eb w ?eb z kandydatk? Zjednoczenia Narodowego, czasami j? wyprzedza?, w pierwszym sonda?u pojawi?o si? nawet obiecuj?ce 45% w hipotetycznej II turze z Macronem. Przed startem w wyborach Zemmour napisa? wiele ksi??ek diagnozuj?cych historyczne i wspó?czesne przyczyny kryzysu Europy i Francji. W mojej opinii by?a to najpowa?niejsza, jak dot?d, próba wypracowania intelektualnej podbudowy pod ruch narodowo-populistyczny – dlatego te? zgodzi?em si? napisa? na temat Zemmoura ksi??k?. Zemmour liczy?, ?e jego kulturowy przekaz trafi do cz??ci francuskich elit i klasy ?redniej, trudno osi?galnych dla Le Pen, a twarde stanowisko ws. imigracji przebije si? do klasy robotniczej. Przywódca Rekonkwisty ostatecznie wyra?nie przegra? jednak z Le Pen, która posz?a w przeciwnym kierunku – budowy szerokiego ruchu catch-all zbieraj?cego ró?nych wyborców niezadowolonych ze status quo, z zasady zajmuj?cego si? problemami zwyk?ego cz?owieka zamiast abstrakcyjnych wizji aksjologicznych oraz kieruj?cego swój przekaz przede wszystkim do odbiorcy ludowego i robotniczego.
Mi?dzy czworgiem polityków i dwoma krajami jest wiele ró?nic.
Wydaje si? jednak, ?e DeSantis tak?e zbyt wiele mówi? o wojnie kulturowej i z?ym woke, a zbyt ma?o o problemach, które da?y Trumpowi popularno??, takich jak negatywne skutki globalizacji i dezindustrializacji. DeSantis tak?e wywo?ywa? wi?kszy entuzjazm w?ród rozczarowanych dotychczasowym przywództwem intelektualistów ni? w?ród robotników.
Wydaje si? tak?e, ?e zabrak?o mu charyzmy i umiej?tno?ci retorycznych, które s? wielk? si?? Trumpa, ?atwo buduj?cego wi?? emocjonaln? z odbiorcami na wiecach. Z pewno?ci? miliarderowi pomog?y kolejne zarzuty stawiane przez prokuratur?, pozwalaj?ce mu przedstawi? si? jako ofiara systemu i “g??bokiego pa?stwa”.
W tej sytuacji gubernator Florydy, podobnie jak francuski pisarz, musi zadowoli? si? na razie rol? s?abszego koalicjanta obs?uguj?cego wybrane segmenty elektoratu. Si?? DeSantisa pozostaje wiek oraz stanowisko – b?dzie móg? porz?dzi? sobie Floryd? do 31 grudnia 2026 r. Akurat kilka miesi?cy po zako?czeniu kadencji rozpocznie si? kolejna kampania prezydencka. Najpierw jednak zobaczymy, czy nowojorski trybun ludowy rzeczywi?cie b?dzie w stanie odwojowa? Bia?y Dom.
POS?UCHAJ TAK?E:
Tekst powsta? w ramach projektu pt. „Stworzenie forum debaty publicznej online”, finansowanego z dotacji Narodowego Instytutu Wolno?ci Centrum Rozwoju Spo?ecze?stwa Obywatelskiego.
